Eğitim sistemimizde öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine göre ders seçmelerine olanak tanıyan seçmeli dersler kavramı, başlangıçta oldukça umut verici bir adım olarak görülmüştür. Ancak uygulamada, bu sistemin amacına tam olarak hizmet edemediğini gözlemlemekteyiz. Çocukların gerçekten istedikleri veya yeteneklerine uygun dersleri seçme özgürlüğü, çeşitli nedenlerle kısıtlanmaktadır.

Peki, bu sorunlar nelerdir ve nasıl çözülebilir?

1. Ebeveynlerin Gelecek Kaygısı ve Yönlendirme Baskısı

Aileler, çocuklarının geleceklerini garanti altına almak için ders seçimlerinde doğrudan etkili olmaktadır. Çoğu ebeveyn, çocuklarının akademik başarısını ön planda tutarak, onların sınavlara yönelik dersleri seçmesini teşvik etmekte bazen de maalesef baskı oluşturmaktadır. Bu durum, öğrencilerin kendi ilgi alanlarını keşfetmelerine ve yeteneklerini geliştirmelerine fırsat vermemektedir.

2. Okullardaki Fiziki Koşullar ve Uzman Eksikliği

Seçmeli derslerin uygulamada sınırlı kalmasının bir diğer nedeni ise okulların fiziki altyapısının yetersiz olmasıdır. Sanat, spor ve teknoloji gibi alanlarda öğrencilere gelişim fırsatları sunmak için gerekli atölyeler, laboratuvarlar ve spor salonları çoğu okulda bulunmamaktadır. Ayrıca, seçmeli dersleri verecek alan uzmanı öğretmenlerin eksikliği de büyük bir sorundur (MEB, 2023). Bu durum, çocukların ders seçimlerini sadece mevcut öğretmen ve imkanlarla sınırlandırmakta, dolayısıyla sistemin etkin işlemesini zorlaştırmaktadır.

Çözüm Önerileri ve Seçmeli Derslerin Gerçek Amacına Ulaşması

Seçmeli derslerin gerçek anlamda çocukların gelişimine katkı sağlaması için birkaç önemli adım atılmalıdır:

Ebeveyn Farkındalık Çalışmaları: Ailelere çocuklarının ilgi ve yeteneklerini desteklemenin uzun vadede daha faydalı olduğu anlatılmalıdır. Kariyer planlaması, bireysel yetenek geliştirme ve sosyal beceri kazanımı gibi konularda farkındalık seminerleri düzenlenebilir.

Okul İmkanlarının Geliştirilmesi: Okullarda sanat, spor ve teknoloji alanlarına yönelik atölye ve laboratuvarlar oluşturulmalı, alanında uzman öğretmenler istihdam edilmelidir.

Öğrenciye Gerçek Seçim Hakkı Tanınmalı: Çocukların seçmeli dersleri gerçekten kendi istekleri doğrultusunda seçebilmeleri için öğrenci danışmanlığı mekanizmaları oluşturulmalı ve sürece öğrenciler de aktif katılmalıdır.

Seçmeli dersler, doğru uygulandığında çocukların bireysel gelişimini destekleyen, onların güçlü yönlerini keşfetmelerini sağlayan değerli bir eğitim politikasıdır. Ancak, şu anki sistemde bu amaç tam olarak gerçekleşememektedir. Yapılacak iyileştirmelerle, çocukların sadece akademik değil, sanatsal, sportif ve teknolojik becerilerini de geliştirebilecekleri bir eğitim sistemi oluşturulabilir.

Kaynak;

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2023). Seçmeli Dersler

Sevilay Yılmaz

ESGE-DER

Eğitim ve Sanatla Gelişim Derneği Başkanı

Girişimci, eğitmen ve yazar