Klimanız Vakumsuz Takılırsa Ne Olur?

Klimanız Vakumsuz Takılırsa Ne Olur? En başta belirtmek gerekir ki öncelikle 29.11.2013 tarihinde 28836 sayılı resmi gazetede yayınlanan ULUSAL MESLEK STANDARDI BİREYSEL VE TİCARİ KLİMA SİSTEMLERİ seviye 3, Sayfa 15, E7 ve seviye 4, Sayfa 16, E6 başlıklarında belirtilen VAKUMLAMA işlemi yapılmazsa zaten Standartlara aykırı bir montaj yapılmış olur.

Özellikle 2023 yaz mevsiminde klima satışlarında patlama yaşanması nedeniyle montajlara yetişilemedi. Markalar buna hazırlıksız yakalandı her ne kadar meteoroloji haftalar önceden uyarmış olsa da. Durum böyle olunca aradaki açığı tolere edebilmek için firmalar teşareon ekiplere iş verdi ve evinize YETKİLİ gibi giren ancak aslında yetkili olmayan kişiler klima montajı yaptı.

Bu montajlar usulüne uygun yapılmadığı ve bir klima montajının CAN DAMARI olan VAKUMLAMA konusu bütün bu montajlarada pas geçildiği için tüketici başına büyük bir dert aldı ancak bunun ŞİMDİLİK farkında değil.

Bir Klimaya Vakumlama Yapılmazsa Ne Olur?

Soğutma sistemlerinde sistemin vakum edilmesi performans açısından oldukça önemlidir. Montaj
işlemi sırasında veya sistemin açılması durumunda kesinlikle vakum işlemi uygulanmalıdır.
Soğutkan sistemindeki hava ve nem aşağıdaki gibi istenmeyen sonuçlara yol açar.
1- Sistemdeki basınç artar.
2- Çalışma akımı yükselir.
3- Enerji tüketimi artar ve aylık fatura şişer.
4- Soğutma veya ısıtma performansı düşer.
5- Vakum yapılmaması kaynaklı borular içerisinde kalan nem suya dönüşür, Soğutkan devresinde dolaşan bu su donabilir ve kılcal boru tıkanabilir.
6- Su, soğutkan sistemindeki parçaların paslanmasına yol açabilir.

Bazı durumlarda 1 asgari ücret kadar ve hatta bazı durumlarda ise asgari ücretin 2-3-4 katı bedel ödeyerek satın aldığınız bu klimaların uygunsuz montaj yapılması kaynaklı olarak sürekli düşük verim alıp yüksek fatura ödemek zorunda mısınız? Klimanız arıza yaptığında vakum sebebi ile bu arıza oluştuğunu vey aoluşmadığını takip etmek zorunda mısınız? Tüketici bunların hiçbirisini yapmak zorunda değil. Tüketici parasını ödediği MAL ve HİZMETİN karşılığını almayı bekler. Eğer bu montaj teknik prosedürlere uygun şekilde yapılmamışsa ”Ayıplı Hizmet”, bu uygunsuz hizmet kaynaklı artık geri dönüşü olmayan bir durum ortaya çıkmışsa o da o ürün de artık ”Ayıplı Mal” olarak kabul edilir.

6502 Sayılı Tüketicinin korunması Hakkındaki Kanun Madde 8 açık şekilde ”Ayıplı Mal” tanımını yapmıştır.
”MADDE 8 – (1) Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır.”

Sonradan Yapılan Vakum İşe Yarar mı?

Peki vakum yapılmadığında ne olduğu öğrendik ancak firma bana dedi ki ”Biz o sistemdeki gazı boşaltalım, yerine yeniden gaz basalım sorun düzelsin” bu mümkün mü?

Hayır bu mümkün değil çünkü kapalı devre sistem olarak dizayn edilen ve içerisinde sadece ama sadece soğutucu akışkan olan R32 gazının (veya R410 veya buzdolabı ise R600vs) dolaşması için tasarlanan bu sisteme atmosferde bulunan hava ne girdiğinde sadece soğutucu akışkana değil aynı zamanda kompresörün çalışması için gerekli olan Ekovat yağına da oksijen ve nem karışır. Yağın kimyası değişeceği için artık olması gerektiği ölçüde vazifesini yapamaz.

Buna arabadan da örnek verebiliriz. Arabanızın motor yağ kapağını açıp içine az da olsa bir miktar su döküp çalıştırmak istermisiniz? Elbette ki istemezsiniz zira bilirsiniz ki motor yağına yabancı madde karışırsa yağın özelliği bozulur, Özelliğini yitirmiş bir yağ ise motorda istenmeyen hasarları ZAMANLA meydana getirir.

Yani sizin klimanıza yapılmış olan bu uygunsuz montajın hasarını hemen görmeyeceksiniz ancak kesinlikle faturada her ay göreceksiniz.

Bir klima vakumunun yapılmasının gerekliliği ve önemi ise Öğr. Gör. Erdoğan ŞİMŞEK – Öğr. Gör. Dr. Mehmet BİLGİLİ ve Prof. Dr. Beşir ŞAHİN’in ”Duvar Tipi Split Klimanın Montajında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar” Makalesinde detaylıca ele alınmıştır. Bunların dışında ise Ulusal Meslek Standartı – Bireysel ve Ticari Klima Sistemleri Montaj ve Servis Elemanı – 13UMS0353-4/18.09.2013/00 referans numaralı kaynakta da konunun önemi ve detayı aktarılmıştır yani bu vakum konusu sadece teklnik değil aynı zamanda yasal olarak da kayıtlarda geçen bir konudur.

Klima Vakumunu her koşulda yapan koca yürekli ustalarımız da var bu ülkede. Mesela www.klimaforumu.com forumunun da sahibi sevgili Birol ustamız mesleğe yıllarını vermiş, halk tabiri ile bu işin kitabını yazmış bir emekçidir. Koşullar ne olursa olsun, bir vinç sepetinden dahi kesinlikle vakumunu yapmadan klima montajını bitirmez.

Ne Yapmam Gerekiyor?

Artık o klima takımının DIŞ ÜNİTESİNİN değiştirilmesi dışında bir şey yapılmaması gerekir. Kişisel fikrimiz şu yöndedir ki, vakumsuz montaj yapılan bir klima, o klimayı vakumsuz montaj yapan ekibe firma tarafından fatura edilmeli ve tüketiciye yeni klima verilmelidir. Elbette ki firmalar kendi servislerine bu vakumun yapılmasının ZORUNLU olduğunu belirtmesine rağmen sistem her zaman her serviste işlemiyor. Bazı firmalar vakum yapıldığının görsel ile ispatı sisteme yüklenmezse montaj ücretinin ödenmemesine karar vermiş olsa da sırf şu vakumu yapmamak için servislerin mükerrer/başkasına ait foto kullandığı ve firmaların da duruma göre (Sesini çıkartmayanlara) buna göz yumduğu da bilinmektedir.

Bu koşullarda konu elbette ki yasal merciilere intikal etmelidir ve yaşadığınız yere en yakın Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığına elden vereceğiniz veya eDevlet sistemi üzerinden şu yazımızda sizlere paylaştığımız örnek dilekçe ile başvurunuzu yapıp dış ünitenin değişimini talep etmelisiniz.

Bu zaman zarfında siz klimanızı kullanmaya devam edebilirsiniz. Yasal olarak buna bir engel bulunmamaktadır.

İç Ünite Neden Değiştirilmiyor?

Baştan belirtelim ki bizler dürüst tüketiciler olarak burada art niyetli bir haksız edinim peşinde değiliz. Dolayısı ile vakum yapılmamasından etkilenen tek unsur olan dış ünitenin değişmesi yeterlidir zira bahsi geçen olumsuzlukların hiçbirisi iç ünite ile ilgili değildir. Aynı zamanda iç ünitenin değiştirilmesi gereksiz iş yükü, gereksiz kir ve dağınıklık anlamına gelir bu da unutulmamalıdır.

ALARKO Teknik Bülteninden Kesit

VESTEL Teknik Bülteninden Kesit

Değişik Üretici ve Satıcıların Kaynakları

Öğr. Gör. Erdoğan ŞİMŞEK – Öğr. Gör. Dr. Mehmet BİLGİLİ – Prof. Dr. Beşir ŞAHİN Makalesi