Doğru Türkçe Konuşuyor musunuz?

[ahayyildiz]

Merhaba, Ben Ayhan. Türkçemizi doğru konuşmak ve yapılan yaygın hataları düzelterek geniş kitlelere ulaşmak istiyorum. Türkçemizi doğru konuşmak konusunda siz neler düşünüyorsunuz?

Yazı dili Türkçeyi bozuyor. Ama asıl Türkçenin bozulması özel t.v lerin yaygınlaşması ve seyirci çekmek için eğitimsiz mankenlerin haber sunumu yapmalarına izin verenler yüzünden olduğunu düşünüyoum.

 

[Adem Helvacı]

TV den konu açılmışken kafama takılan bir noktayı yazayım o halde.

''Eski Konya Belediye Başkanı Öldü''

Haaaa demek ki yeni Konya'nın Belediye Başkanı halen yaşıyor ama eski Konya'nın ölmüş.


Şimdi burada anlam bütünlüğü bozulmuyor mu bu vurgu hatası nedeniyle? Neden ısrarla bütün haber kanalları bu şekilde ilerliyor?

''Konya eski Belediye Başkanı öldü.'' denmesi gerekmiyor mu mesela?

Eski Adalet Bakanı
Adalet eski Bakanı

Gibi.

 

[diksiyonkampi]

TV den konu açılmışken kafama takılan bir noktayı yazayım o halde.

''Eski Konya Belediye Başkanı Öldü''

Haaaa demek ki yeni Konya'nın Belediye Başkanı halen yaşıyor ama eski Konya'nın ölmüş.


Şimdi burada anlam bütünlüğü bozulmuyor mu bu vurgu hatası nedeniyle? Neden ısrarla bütün haber kanalları bu şekilde ilerliyor?

''Konya eski Belediye Başkanı öldü.'' denmesi gerekmiyor mu mesela?

Eski Adalet Bakanı
Adalet eski Bakanı

Gibi.

Eski Adelet Bakanı söylemi doğru. Çünkü orada bir tamlama var bakan ama adalet bakanı.... O sebeple eski Adalet bakanı demek doğrudur. Orada spikerler doğru kullanıyor

 

[Adem Helvacı]

Eski Adelet Bakanı söylemi doğru. Çünkü orada bir tamlama var bakan ama adalet bakanı.... O sebeple eski Adalet bakanı demek doğrudur. Orada spikerler doğru kullanıyor

Hmmm demek ki yine bir vurgu ile ifade etme durumu söz konusu bu durumda

Sesin tonlaması ile o kısmı vurgulamak gibi mesela, Doğru mu?

 

[Puzik]

Üstad olmaya gerek yok aslında. Genel kuralları bilmek ve bazı detayları da farkındalık ile görmek kafi.

Zamanında bize gerçekten güzel eğitim vermişler. Öğretmenlerime saygı ve sevgilerimi gönderiyorum. Ben mükemmel yazdığımı düşünmüyorum lakin o kadar çok dilekçe örneği ve şikayet konusu gördüm ki ortaokulda öğretmenimizin bize dediği “asker mektubu” gibi. Hem konudan kopuk, hem gereksiz uzun hemde devrik cümleler var. Bu konuda sanırım en dertli @Adem Helvacı hocamdır ?

Benim okuma cevap verme dersim yok böylesine. Bazen zorluyorum kendimi ama yarıda bırakıp kapatıyorum.

 

[Faruk KATI]

Var. Eğer inceleriz yöneticileri kabul ederlerse, bununla ilgili bir video çekip inceleriz Instagram hesabı üzerinden hafta sonu paylaşım yapayım.

yaa çok teşekkür ederim işten güçten ancak gördüm ?? video üstünde çalışacağım

 

[Adem Helvacı]

Konunun uzmanlarına soralım.

Bazı içeriklerimde ''Adına'' ifadesini kullanıyor olmam eleştirilmiş. (bir kişi de olsa, dikkate alıp doğrusunu araştırmak gerekir)

Ben, içeriklerimin tüketici ADINA olduğunu belirtince bir dostumuz ''Adına değil İçin'' diye düzeltme gereği duymuş.

Tamam anlıyorum bana birisi yasal vekalet vermiş ve ben de onun adına bir resmi işlem yürütüyor değilim fakat benim tüketicilerin faydalanması amacı ile ürettiğim bir içeriği ''Tüketici için'' yerine ''Tüketici Adına'' şeklinde ifade etmemin sakıncası nedir acaba?

 

[PCTeknikElektronik]

Çok akıcı güzel konuşurum da yazmaya gelince imla harf hataları oluyor.

Not: El yazım çok kötüdür öğretmenler okuyamazdı yazılı sınavlarda çok faydası oldu burda ne yazıyor oku derdi öğrenmenlerim bende doğru şıkları söyler yüksek not alırdım yazılıdan hep

 

[Beril]

Konunun uzmanlarına soralım.

Bazı içeriklerimde ''Adına'' ifadesini kullanıyor olmam eleştirilmiş. (bir kişi de olsa, dikkate alıp doğrusunu araştırmak gerekir)

Ben, içeriklerimin tüketici ADINA olduğunu belirtince bir dostumuz ''Adına değil İçin'' diye düzeltme gereği duymuş.

Tamam anlıyorum bana birisi yasal vekalet vermiş ve ben de onun adına bir resmi işlem yürütüyor değilim fakat benim tüketicilerin faydalanması amacı ile ürettiğim bir içeriği ''Tüketici için'' yerine ''Tüketici Adına'' şeklinde ifade etmemin sakıncası nedir acaba?

Abi her iki şekilde de videolarını izleyip, ADINA dediğin yerleri İÇİN ile değiştirdim ve herhangi bir anlam değişikliği hissetmedim. Herkez, laylon gibi kelimeleri çözememiş, -de -da -ki eklerinin anlam bütünlüğüne katkısını anlamlandıramamış bir topluluğun içinde buna takılmak biraz civcivli olmuş. En azından kişisel fikrim bu yönde.

 

[NBKpro]

Abi her iki şekilde de videolarını izleyip, ADINA dediğin yerleri İÇİN ile değiştirdim ve herhangi bir anlam değişikliği hissetmedim. Herkez, laylon gibi kelimeleri çözememiş, -de -da -ki eklerinin anlam bütünlüğüne katkısını anlamlandıramamış bir topluluğun içinde buna takılmak biraz civcivli olmuş. En azından kişisel fikrim bu yönde.

Bugün, ismini şimdilik vermeyeyim Hollanda merkezli ünlü bir bilgisayar firmasının Türkiye temsilcisi olan firmayla bir görüşme yaptım. "biraz bekleticem" kısmını görünce zaten kurumsallıktan uzak olduğunu anladım. Tamam günlük yaşamımızda kullanıyoruz da, öyle bir ortamda da çok sırıtıyor kelime.

 

[Beril]

Bugün, ismini şimdilik vermeyeyim Hollanda merkezli ünlü bir bilgisayar firmasının Türkiye temsilcisi olan firmayla bir görüşme yaptım. "biraz bekleticem" kısmını görünce zaten kurumsallıktan uzak olduğunu anladım. Tamam günlük yaşamımızda kullanıyoruz da, öyle bir ortamda da çok sırıtıyor kelime.

Gündelik konuşma ayrı, resmi dil ayrıdır. Kaldı ki forumda konuşurken dahi konular arası dil bile değişkenlik gösterir.

 

[Adem Helvacı]

Abi her iki şekilde de videolarını izleyip, ADINA dediğin yerleri İÇİN ile değiştirdim ve herhangi bir anlam değişikliği hissetmedim. Herkez, laylon gibi kelimeleri çözememiş, -de -da -ki eklerinin anlam bütünlüğüne katkısını anlamlandıramamış bir topluluğun içinde buna takılmak biraz civcivli olmuş. En azından kişisel fikrim bu yönde.

Halen teknik altyapısını çözebilmiş değilim.

Hiçbir konuda hiçbir zaman uçlarda yaşamayı sevmedim.
Din, Dil, Politika, Eğlence, Alkol, Yemek vs aklınıza ne gelirse benim için hep mümkün olan en makul kısmında fakat elimden geldiğince de dikkatli ilerleme düsturu ile hareket ettim.

Zannediyorum ki kendimi zorlasam da alıştığım için o konuşma akışı esnasında İÇİN ifadesini kullanma konusunda kendimi geliştiremem fakat dikkat etmek isterim.

Diğer yandan ben çünkü kelimesi yerine dahi zira ifadesini kullanmayı tercih ediyorum. için ve çünkü kısmı daha gündelik dilin içeriği gibi geliyor bana nedense.

 

[İlteriş Yılmaz]

Konu biraz kapsam dışı olacak ancak Türk dünyasının ortak alfabeye geçmesi konusu ile Türkçemizi doğru konuşuyor muyuz konusu birbiriyle ilişkili diye düşünüyorum. Biz dilimizi sadeleştirmeden; yetkin dil bilimciler, Türkologlar yetiştirme gayreti içinde olmadan ortak dilde buluşmak ne kadar fayda sağlayacak? Elbette birbirimizle daha iyi iletişim kurmamıza katkı sağlar. Peki halının altına süpürdüğümüz sorunlar ne olacak?

 

[aeronics]

Konu biraz kapsam dışı olacak ancak Türk dünyasının ortak alfabeye geçmesi konusu ile Türkçemizi doğru konuşuyor muyuz konusu birbiriyle ilişkili diye düşünüyorum. Biz dilimizi sadeleştirmeden; yetkin dil bilimciler, Türkologlar yetiştirme gayreti içinde olmadan ortak dilde buluşmak ne kadar fayda sağlayacak? Elbette birbirimizle daha iyi iletişim kurmamıza katkı sağlar. Peki halının altına süpürdüğümüz sorunlar ne olacak?

O ortak alfabe konusu bana biraz saçma geliyor nedense. Aslında saçmadan ziyade altında başka bir amaç olduğunu düşünüyorum.
Aynı anlama gelen bir kelimeyi aynı şekilde seslendirip farklı şekilde yazıyorsak mantıklı olabilir. Ama aynı şeyi farklı seslerle anlatıyorsak o zaman ortak alfabe oluşturmaya çalışmanın altında farklı amaçlar aramak işten bile değil. Her dil bulunduğu coğrafyaya göre biçimlenir. İnsanlar bile sesleri farklı duymaya başlar. Hatta bu durum çok basit bir şekilde deneysel olarak kanıtlanabiliyor. Ortaya bir tane köpek koyun ve farklı dilleir konuşan insanların köpeğin havlamasını taklit etmesini isteyin.

 

[İlteriş Yılmaz]

O ortak alfabe konusu bana biraz saçma geliyor nedense. Aslında saçmadan ziyade altında başka bir amaç olduğunu düşünüyorum.
Aynı anlama gelen bir kelimeyi aynı şekilde seslendirip farklı şekilde yazıyorsak mantıklı olabilir. Ama aynı şeyi farklı seslerle anlatıyorsak o zaman ortak alfabe oluşturmaya çalışmanın altında farklı amaçlar aramak işten bile değil. Her dil bulunduğu coğrafyaya göre biçimlenir. İnsanlar bile sesleri farklı duymaya başlar. Hatta bu durum çok basit bir şekilde deneysel olarak kanıtlanabiliyor. Ortaya bir tane köpek koyun ve farklı dilleir konuşan insanların köpeğin havlamasını taklit etmesini isteyin.

Ancak burada olay toplumların Türk olması zaten. Temelde herkes Türkçe konuşuyor ve belli başlı farklar var. Bunların bir kısmını her iki taraf da anlıyor. Asıl sorun yazıdaki farklılıklar idi. Ortak tarih, ortak kitap oluşturmaktan tut da devletler arası anlaşmalara kadar birçok konuda katkı sağlayacağı aşikar. Benim buradaki eleştirim dilin kendi sorunlarına odaklanmadan ortak bir alfabeye geçmenin ne kadar mantıklı olduğuyla ilgili. Ha burada dilin kendi problemlerine de ciddi şekilde odaklanılır o zaman çok daha büyük bir amaca hizmet edebilir işte.

 

[Puzik]

Hep duyduğumuz gerçek Türkçe aslında Azerbaycanda konuşuluyor lafının bir hurafeden kaynaklı olduğunu düşünüyorum. Misal Azeriler bizin Domates dediğimiz sebzeye Pomidor diyorlar. Bu kelimenin köküne baktığımda Rusça’dan (Sovyetler zamanı) alındığı, Rusça’nın da İtalyanca Pamidore kelimesinden aldığı görülüyor (bizdeki domates ise İspanyolca yada latince kökenli diye biliyorum). Kaldıki bu spesifik örnek dışında bir sürü Rusça kelimenin Azerbaycan dilinde olduğu aşikar. Yani hiçbir zaman salt bir dil elde etmemiz mümkün değilken ortak alfabe bana göre de anlamsız.

 

[İlteriş Yılmaz]

Hep duyduğumuz gerçek Türkçe aslında Azerbaycanda konuşuluyor lafının bir hurafeden kaynaklı olduğunu düşünüyorum. Misal Azeriler bizin Domates dediğimiz sebzeye Pomidor diyorlar. Bu kelimenin köküne baktığımda Rusça’dan (Sovyetler zamanı) alındığı, Rusça’nın da İtalyanca Pamidore kelimesinden aldığı görülüyor (bizdeki domates ise İspanyolca yada latince kökenli diye biliyorum). Kaldıki bu spesifik örnek dışında bir sürü Rusça kelimenin Azerbaycan dilinde olduğu aşikar. Yani hiçbir zaman salt bir dil elde etmemiz mümkün değilken ortak alfabe bana göre de anlamsız.

Onu anlatmaya çalışıyorum. Önce dilin kendi problemlerini çözmeli. Elbette farklı dillerden geçen, bizim de farklı dillere verdiğimiz kelimeler var. Medeniyetlerin bu kadar etkileşime girdiği bir ortamda aksi düşünülemez. Ama bunu olabildiğince sade hale getirmek, gerçekten anlamlı alternatiflerini türetmek ve halka indirgemek adına çalışmalar başlatmak gerekiyor.

 

[aeronics]

Ancak burada olay toplumların Türk olması zaten. Temelde herkes Türkçe konuşuyor ve belli başlı farklar var. Bunların bir kısmını her iki taraf da anlıyor. Asıl sorun yazıdaki farklılıklar idi. Ortak tarih, ortak kitap oluşturmaktan tut da devletler arası anlaşmalara kadar birçok konuda katkı sağlayacağı aşikar. Benim buradaki eleştirim dilin kendi sorunlarına odaklanmadan ortak bir alfabeye geçmenin ne kadar mantıklı olduğuyla ilgili. Ha burada dilin kendi problemlerine de ciddi şekilde odaklanılır o zaman çok daha büyük bir amaca hizmet edebilir işte.

Zaten burada bahsettiğim şey coğrafya farklılığından dolayı oluşan ihtiyaçlar. Kökenlerimiz aynı olsa da o coğrafya ile bizim coğrafyamız farklı. Doğal olarak oluşmuş olan ihtiyaçlar ve bulunmuş çözümler de farklı. Kelimeler bile farklılaşmışsa zaten aynı sesi aynı obje için kullanmıyoruz demektir. O zaman ortak alfabe kullanımı ne kazandıracak. Bu durumda doğal diller terkedilecek ve yapay bir dil de oluşturulması gerekecek. Buna benzer bir çalışma 1880'lerin sonunda Esparanto ile denendi ve tutmadı zaten.

 

[İlteriş Yılmaz]

Zaten burada bahsettiğim şey coğrafya farklılığından dolayı oluşan ihtiyaçlar. Kökenlerimiz aynı olsa da o coğrafya ile bizim coğrafyamız farklı. Doğal olarak oluşmuş olan ihtiyaçlar ve bulunmuş çözümler de farklı. Kelimeler bile farklılaşmışsa zaten aynı sesi aynı obje için kullanmıyoruz demektir. O zaman ortak alfabe kullanımı ne kazandıracak. Bu durumda doğal diller terkedilecek ve yapay bir dil de oluşturulması gerekecek. Buna benzer bir çalışma 1880'lerin sonunda Esparanto ile denendi ve tutmadı zaten.

Burada resmi yazı dilinde ortak bir dil kullanmak amacı makul. Halka inmesi zaten çok zor. Resmi yazılarda da dilin en sade hali kullanılabilir.

 

[Üye silindi 62]

Şahsen çok süper dikkat edemiyorum. Bunun sebebi de bana göre belki eğitim eksikliği ya da konuşma ve yazım dilinin benim için aynı anlama gelmesi olabilir. Tabi şimdi çok dikkat edemiyoruz ama en azından anlaşılabilir olduğunu düşünüyorum. Asıl problem bence şurada başlıyor, bazı siteler varlar bunlar çok dikkat ediyorlar. Birtane forum sitesi üstünden örnek vereceğim, bu site bildiğiniz ismi hiçbirşeyi Türkçe olmayan ama millete tepeden bakıp Türkçe taslayan adamlarla dolu malesef.

En basiti birisi soru sormuş cevap yazıyorsunuz adam intel mi amd mi vs sormuş. Adama cevap olarak amd derseniz size uyarı çekiyorlar. Yarım gün veya 1 gün ban atılıyor. İşte sebep olarakta size, özel isimler veya kısaltmalar büyük harf ile yazılmalıdır diye birşey sunup banlıyorlar. Yani amd değil AMD yazacakmışız. Böyle birton örnekleri var malesef ve bu tür yerlerde takılmak insanı yoruyor ki ben takılmıyorum bu yüzden. Bir arkadaş ile de dalgasına muhabbeti döndü 1 günde 50 tane mesaj yazarım ama parasıyla belki diye ben salladım biraz tamam dedi parasını vereceğim yaz. 43. mesajda galiba 6 tane totalde uyarı alıp 7 gün kadar ban yemiştim.

Hayır adama yardım ediyorsun foruma katkı sağlıyorsun elbette yüzde yüz hatasız yazı yazmakta zor yani, elimizden geldiğince dikkatte ediyoruz ama gene de olmuyor. Bu adamlar şimdi bildiğiniz malesef faşistlik yapıyorlar. Sene 2005'den tee 2009'a kadar birtane Türkçülük forumu vardı. Bu forumda bazı etnik kimliklere sahip insanlar yorum yapamazdı. Üye olup biraz yorum yapınca hemen aşağılanırlardı vs. Onlardan da malum kitlesi 4 harfli yada k... diye bahsederlerdi.

İşte kafatasında turan çıkıntısı olanlar harbi Türkmüş, bu ispatlanmış ensede işte elleyince turan çıkıntısı varsa Türkmüşsün diye böyle baskıyla foruma yönetiyorlardı. Ola ki 4 harfli diyorum veya başka birşey yada Türk değilseniz hemen banlamazlar nikininiz yanında ... olduğu için atılmıştır diye yazarlar, küfürler yerdiniz ama öyle alelade değil yani baya baya sinkaflı şiirli küfürlerdi. Yani çok ilginç ortamlar var dediğim gibi ama bu kadarda inciği cincığa takılmamak lazım. Elbette anlaşılabilir bir yazım çok güzel olacak tabi ki ancak abartmanın da sonu yok.