Elektrik Kaynaklı Arıza Yapan Ürünleriniz için Dilekçe Örneği yazmak istedik çünkü görüyoruz ki elektrik dağıtım şirketlerini daha dilekçe verme sürecinde sıkıştırmadığınızda dosyalarınız gereksiz yere reddediliyor. Bir komisyonda üye olmama rağmen açık yüreklilikle eleştirmek isterim ki Komisyon üyeleri teknik bilgi ve donanımdan uzak kişilerden oluştuğu için hatalı kararlar çıktığını üzülerek görüyorum. Mesela ”Bir binada sadece tek dairede bir ürün arıza yapmışsa bu durum elektrikten kaynaklı olamaz” şeklinde tamamen yanlış bir düşünce hakim ve genellikle elektrik dağıtım şirketleri de aynı savunmaya dayanıp savunmalarını buna göre inşa ediyorlar.
Hakem heyetlerinde de bu savunmaya göre dosya reddeden bir genel kabul görmüş bakış açısı var fakat bu iddianın teknik dayanağı kesinlikle yoktur. Bunu iddia edebilmek için öncelikle sadece elektrik değil elektronik temel çalışma prensibi konusunda da bilgi sahibi olmak gerekir. Dileyen herkes burada yazanları kaynak olarak kullanabilir zira SMPS diye adlandırılan Switch Mode Power Supply mantığı evlerimizde kullandığımız Buzdolabı, Çamaşır Makinesi, Bulaşık Makinesi, Kombi, Televizyon, Monitör, Bilgisayar, Laptop, Şarj aleti, Klima, Kurutma Makinesi gibi makinelerin TAMAMINDA olmak üzere SMPS dediğimiz bu mantık ile çalışan elektronik devreler bulunur.
SMPS mantığını sizlere şu şekilde açıklayabilirim. Bir ürünün, (burada örneğimiz Televizyon olsun) çalışması için gerekli olan elektrik ŞEBEKEDEN alınır ancak şebeke bizlere TS-EN50160 sayılı standart gereği sadece 230V AC enerji sağlar. Oysa ki her elektrikli ev aletinin üretim mühendislik dizaynına göre ihtiyaç duyduğu voltaj farklıdır. evet şebekeden aldığı 230V AC ile aktif olduğu doğrudur ancak örneğimizdeki televizyonun iç sisteminin çalışması TAMAMEN DC ENERJİ ile mümkündür. Dolayısı ile SMPS dediğimiz bu devre iki ana unsurdan oluşan tek bir elektronik kart şeklindedir.
Bu unsurların birisi Primer devre dediğimiz 230V AC nin giriş yaptığı bölgedir, TV nin çalışması için gerekli olan DC voltajlar ise SECONDER dediğimiz bölgeden üretilir. Yani sistem şebekeden 230V AC enerjiyi alır, kendi iç sisteminde TV nin her bir bölgesi için farklı farklı örneğin DC 1.8 – DC 3 – DC 5 – DC 8 -DC 12 – DC 24 – DC 29 ve/veya DC 120 gibi voltajlar üretir ve bu voltajların her birisi belli bir bölge için üretilir, mesela 1.8 V DC işlemci için, 120V DC (Bu voltaj dimming durumuna göre değişkendir) led barlar için gerekli olan voltajlardır. Şebeke tarafındaki bütün dalgalanmaları absorbe eden bu güç kartı aynı zamanda regülasyon ve stabilite görevini de yerine getirmektedir.
Buna da şu örneği verebiliriz. Yaş bakımından ileri olanlar bilirler ki eskiden akkor dediğimiz ampuller ile aydınlatma yapılırken aydınlatma şekli sürekli yükselip düşer veya düşüp yükselirdi işte bu da voltajın değişkenliğinden kaynaklanırdı çünkü AC voltaj her zaman dalgalanır. İşte bu SMPS dediğimiz sistem sayesinde AC tarafta ne kadar dalgalanma olursa olsun DC taraf her zaman sabittir. Örneğin Led barların çalışması için gerekli olan 120V DC gerilim, AC tarafı 190 da olsa 120’dir, AC tarafı 250 de olsa 120’dir. aradaki tüm dalgalanmalara rağmen DC tarafı her zaman sabittir. İşte bu sabit olma özelliği stabilitesinden gelir ancak bunun da bir Absorbe değeri vardır. Ani/anlık yükselip düşme veya düşüp yükselmelerde yıllarca dayanıklılık gösteren bu elektronik devre o an için o absorbasyonu sağlayamayabilir ve şebekedeki ani dalgalanma sizin evinizdeki SADECE TEK BİR ÜRÜNÜN arıza yapmasına neden olabilir. Zaten yıllardır yapıyor olduğu KORUMA işini voltajın sürekli dalgalı olması, nedeniyle o an yerine getirememiş ve arıza yapmış olabilir. Burada sorumluluk arıza yapan elektronik kart veya o kartın üreticisinde değil, Stabil olmayan, istikrarsız ve dengesiz elektrik sağlayan Elektrik Dağıtım Şirklerinindir.
Buraya kadar konunun ne olduğunu anladığımıza göre şimdi de sorunun en olduğuna bakalım. Sorun şu ki sizin elektrik kaynaklı arıza yapmış olan ürününüz ile ilgili olarak önce kurumun kendisine yaptığınız başvuru reddediliyor (Başvuruyu 10 gün içerisinde yapmak zorundasınız) ret gerekçesi olarak ise kendi yaptıkları kontrollerde trafoda bir sorun görülmediği belirtiliyor, hatta tüketici evine kontrol(!) amaçlı giden ekip prize bir dijital multimetre takıp ”Bakın görüdnüz mü işte 235V AC ve kriterler dahilinde” diye bir de delil amaçlı fotoğraf paylaşıyor. Dosya reddediliyor.
Tüketici hakkını aramak adına Hakem Heyetine gidiyor, dilekçesini sunuyor ve yaşadıklarını anlatıyor, Heyet Elektrik idaresinden savunma talep ediyor, Elektirk idaresi 10 sayfa yazı ve fotokopi kroki vs gönderip ”Şu bölgedeki X10 numaralı trafoda yaptığımız kontrolde sorun görülmedi, zaten aynı trafoya bağlı başka abonede de herhangi bir arıza veya şikayet olmadı” diyor. Bize ne? Bu ne anlam ifade etmeli? Yani havaya yayılmış bir zehirden sadece ben öldüm ve başkası ölmedi ise, bu o zaman benim sorunum mu oluyor yoksa havaya zehiri yayan kaynağın mı? Asıl biz tüketicileri üzen hususu ise Hakem Heyetinin bu savunmaya dayanıp tüketicinin dosyasını reddetmesi oluyor. Teknik sorun şu ki AC gerilim anlık değişkendir ve yaşanan arızaya sebep olan dalgalanmadan 1 dakika sonra dahi olsa yapılacak kontrol veya çekilecek herhangi bir fotoğrafın hukuki olarak delil niteliği yoktur.
Bu noktada işler sarpa sarar, tüketici hakem heyeti de tüketicinin yarasına merhem olmuyor ise vatandaş ne yapmalı? Çözüm gayet basit, Madem ki hakem Heyetleri de teknik olarak konudan uzak, o halde tüketici işini baştan sağlama almalı ve dilekçesinde mutlaka ama mutlaka şu ifadelere yer vermelidir. (Heyete dilekçe vermeden evvel mutlaka önce elektrik idaresine resmi başvuru yapılmalıdır.)
……. tarihinde ……..adresimdeki evimde ……..saatlerinde meydana gelen anlık voltaj dalgalanması neticesi evimdeki kombim/televizyonum/klimam (Hangi ürün veya ürünler ise yazılmalı) arıza yapmıştır. Kuruma yaptığım müracaat X gerekçeler ile reddedilmiştir. Siz saygıdeğer Heyet üyelerinin dosyamdaki belirtilmiş olan hususları incelemesi sonrası karşı taraftan savunma isterken mutlaka yukarıda belirttiğim tarih ve saat aralığını kapsayacak şekilde 24 saatlik gerilim loglarının delil olarak savunma belgelerine eklenmesini talep etmenizi arz ederim zira elektrik dağıtım şirketleri tüketicilerin zarar tazmin taleplerinde sadece abonenin bağlı bulunduğu trafoda kontrol sağladıklarını ve tüketici evinde şebeke ölçümü yaptıklarını beyan edip delil olarak bir gerilim gösteren multimetre fotosu sunmakta olsalar da bunun hukuki bir geçerliliği yoktur zira şehir şebekesi anlık değişkendir, siz şu an bu satırları okurken dahi voltaj sürekli olarak dalgalanmaktadır ve bu konuyu takip eden tüketici dernekleri bu dalgalanmaları ihtiyaç duyan tüketicilere delil teşkil etmek amacı ile kameralı ve datalogger kayıt aygıtlı takip etmekte kayıt altına almakta ve arşivlemektedir. Bir tüketici derneğinin dahi elinde olabilen bu teknolojinin (LOG Kayıt aygıtları) Koskoca bir Ülkeye veya coğrafyaya hizmet veren elektrik dağıtım şirketinin elinde olmaması mümkün değildir, Eğer bu loglar heyetinize delil olarak sunulmuyor ise ortaya iki sonuç çıkmaktadır, ya ilgili elektrik dağıtım şirketinin gerekli teknolojik altyapı yatırımı yoktur ki bu da bizim yaşadığımız durumun sebebini özetlemektedir ya da firma delil saklamaktadır. Bu delil siz saygıdeğer heyete sunulmuyor ise bu iki gerekçenin de tüketici lehine sonuç doğurması gerektiğini göz önünde bulundurmanızı rica ediyorum. Eğer 24 saatlik loglar bir bilirkişi tarafından incelenirse, ürünümün arıza yaptığını dilekçemde belirtmiş olduğum zaman dilimindeki anormal dalgalanmayı bilirkişinin tespit edeceği aşikârdır. Bilirkişinin bu logları okuma yapabilme becerisi veya gerekli yazılımı yok ise Ülkemizde bu logları okuma yapabilecek donanım bilgi birikim ve yazılıma sahip Tüketici Derneği (Fethiye Bilinçli Tüketici Derneği) olduğunu hatırlamak isterim. Yukarıda bahsettiğim gerekçeler doğrultusunda Elektrik dağıtım şirketinden savunma istediğinde bu hususların belirtilmesi ve logların istenmesi, gerekiyor ise, arıza yapan ürünlerimin arıza yaptıkları bölgenin tespiti ve şebekeden olduğunun ispatı amacı ile bilirkişi tayin edilmesi, gerekli incelemeler neticesi dilekçem doğrultusunda talebimin lehime olacak şekilde sonuçlandırılmasını arz ederim
Saygılarımla
Yukarıdaki dilekçe kadar önemli olan bir diğer husus ise, eğer ürünlerinizin onarımını yaptırdınız ise mutlaka ama mutlaka mümkünse yetkili servis, değilse de mesleki yeterlilik belgesi olan işletmelerden hizmet almalı, yaptırdığınız iş için ödediğiniz bedelin faturalandırılmış olması, servis rapordunda ”Voltajların yüksek veya düşük geldiğinden arız ayapmıştır” gibi SAÇMASAPAN bir ifadenin kesinlikle bulunmaması, arıza yapan donanımın kesinlikle size teslim edilmesi ve sizin dilekçenizi teslim ederken heyet inceleme amaçlı talep ederse arıza yapan bu donanımı elinizde hazır bekletmeniz gerektiğini unutmayınız. yetkili servisin raporunda mutlaka detaya yer verilmeli.
Örneğin;
… tarihinde … saatinde tüketici evinde yapılan kontrollerd eürünün x kartının y bölümünde şebeke gerilimi kaynaklı ….. sorunu tespit edilmiştir. Yaşanan sorun teknik olarak şebeke gerilimi kaynaklıdır.
Bunun da sebebini şıu şekilde açıklayayım. Birçok teknik servis tüketiciyi yıldırmak ve işi elektrik şebekesine atıp kendi işini kolaylaştırmak adına art niyetli şekilde bu raporları verebiliyor. Bakıyoruz yetkili servis gitmiş led bar arızasını şebekeye bağlamış. Kardeşim Led bar dediğin şeyin gerilimini Televizyonun güç kartı kendisi veriyor ve DC olarak veriyor, şebekedeki voltaj dalgalanması ile ne ilgisi var? Haaa Faz çakışması olur, faz hattı kopar toprak hattına kısadevre olur vs bunlar istisna durumlar ki bu tarz durumlarda zaten o faza bağlı bütün abonelerin prizlerdeki bütün ürünleri uçacağı için bu durumda art niyet elbette aranmaz ancak tüketiciler mutlaka bu bilgilere sahip ve aynı zamanda da uyanık olmalıdır.
Öte yandan ”Nasıl elektrik dağıtım şirketi ödeyecek” kafasıyla servislerin ŞİŞİRİLMİŞ faturalarını asla kabul etmeyin bakın yine zarar eden taraf siz tüketiciler olursunuz zira nasılsa elektrik dağıtım şirketinden bu parayı alacaklar diye 300tl lik kartı 3000tl diyen çok ahi(!) esnaflar olduğunu da unutmamak lazım. Elektrik dağıtım şirketi konuyu kabul etse dahi ödemeyi kabul etmeyebilir ve en yasal hakkıdır. Nasıl ki elektrik dağıtkm şirketleri karşısında sizin hakkınız için mücadele ediyorsak, Elektrik dağıtım şirketleri için de çakal esnaf karşısında mücadele edeceğiz elbette.
Yaşadığınız sorunlar ile ilgili olası sorularını için sitemizin SORU SOR bölümünü kullanabilirsiniz.
Bu konuyla ilgili video ve videonun ekinde de daha önce örnek olarak yazdığım bir dilekçe mevcuttur
Yine çok faydalı bir yazı. Elinize sağlık Adem Bey.
Saygılarımla.